Ech raz

Opera „Marcinowa z Dunaju w Stambule w seraju” do libretta Wojciecha Pękalskiego, miała swoją premierę w Warszawie w Teatrze Narodowym 20 III 1812. Ta trzyaktowa komedioopera nie miała wielkiego powodzenia. Zachowało się tylko jej libretto oraz rękopiśmienna uwertura, reszta zapisu nutowego opery zaginęła. Karol Kurpiński dużą wagę przywiązywał do samej uwertury, przyczyniając się do jej wydania w postaci wyciągu fortepianowego, opracowanego przez Walentego Kratzera. W 1998 krakowski kompozytor Tadeusz Machl opracował uwerturę na fortepian w układzie na cztery ręce i tę wersję prezentujemy w niniejszym wydaniu. Omawiana uwertura oparta jest na swobodnie potraktowanym schemacie formy sonatowej. Kompozytor operując środkami muzycznymi charakterystycznymi dla utworów Haydna i Mozarta, rozszerza je poprzez wprowadzenie tematu polskiego tańca mazura.

„Dwuaktowa opera „Nagroda, czyli Wskrzeszenie Królestwa Polskiego” do tekstu warszawskiego dramatopisarza, aktora, śpiewaka, reżysera i dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie Ludwika Adama Dmuszewskiego, wykonana została w tymże teatrze 24 XII 1815 podczas koronacji w Warszawie cara Rosji Aleksandra I na króla Polski. Jej treść zawiera szereg akcentów panegirycznych pod adresem cara. Z opery tej ocalało tylko libretto oraz uwertura opracowana i wydana przez kompozytora w 1820 w wersji fortepianowej. Opracowanie to zamieścił Karol Kurpiński w dodatku muzycznym do założonego i redagowanego przez siebie pisma muzycznego „Tygodnik Muzyczny, wychodzącego w Warszawie w latach 1820-1821. W swej twórczości dążył Kurpiński do utrwalania narodowych cech ówczesnej muzyki polskiej. Między innymi wykorzystywał różne gatunki tańców ludowych. W uwerturze do opery Nagroda kompozytor wprowadził charakterystyczną rytmikę trzech tańców ludowych: poloneza, krakowiaka i mazura. Tańce te stanowią całe tworzywo muzyczne tej kompozycji.

Zygmunt Noskowski był kompozytorem, dyrygentem i pedagogiem.Urodził się 2 maja 1846 r. w Warszawie, zmarł 23 lipca 1909 r. tamże.Kształcił się początkowo u Jana Hornziela (skrzypce) , następnie w latach 1864-67 w Instytucie Muzycznym w Warszawie u Apolinarego Kątskiego (skrzypce), Stanisława Moniuszki (harmonia) i Franciszka Ciaffeiego (śpiew). W latach 1872-75 kontynuował naukę u Friedricha Kiela (kompozycja) i Richarda Würsta (instrumentacja) w Berlinie,dokąd wyjechał dzięki uzyskaniu stypendium Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego. Od 1867.grał w orkiestrze Teatru Wielkiego w Warszawie, wstępując jako śpiewak i pianista. Prowadził żywą działalność w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym. W listopadzie 1875 r. Towarzystwo urządziło jego koncert kompozytorski . W latach 1876-80 był dyrektorem Towarzystwa Śpiewaczego Bodan w Konstytucji, w latach 1881-1902 -dyrektorem Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego.Działał jako dyrygent opery i drugi dyrygent Filharmonii Warszawskiej .W 1886 r. objął klasę kompozycji w Instytucie Muzycznym w Warszawie.Obdarzony wybitnym zmysłem pedagogicznym, wykształcił w ciągu 20 lat całe pokolenie kompozytorów polskich. Do uczniów jego należeli m.in.: Henryk Melcer, Witold Frieman, Grzegorz Fitelberg, Mieczysław Karłowicz, Karol Szymanowski, Ludomir Różycki.Obszerna twórczość Noskowskiego obejmuje dzieła symfoniczne i kameralne, utwory wokalno-instrumentalne oraz utwory fortepianowe.

Juliusz Zarębski - Pianista i kompozytor. Urodzony 28 lutego 1854 w Żytomierzu, zmarł 15 września 1885 tamże.
Pierwszych lekcji gry na fortepianie udzielała mu matka. Już od 10. roku życia koncertował w żytomierskich salonach. W 1870 ukończył z odznaczeniem gimnazjum i wyjechał do Wiednia, gdzie w Konserwatorium Towarzystwa Przyjaciół Muzyki studiował kompozycję u Franza Krenna oraz grę na fortepianie w klasie Josefa Dachsa. Konserwatorium ukończył z dwoma złotymi medalami w ciągu dwóch lat, choć nauka przewidziana była na sześć lat. W 1873 udał się do Petersburga i po trzech miesiącach nauki zdał egzamin na dyplom "wolnego artysty". W 1874 wyjechał do Rzymu i do 1875 studiował grę na fortepianie pod kierunkiem Ferenca Liszta, z którym połączyła go trwała przyjaźń. Liszt opiekował się Zarębskim, występując z nim na wspólnych koncertach i ułatwiając mu dzięki swoim wpływom publikację utworów.
Karierę pianisty-wirtuoza Juliusz Zarębski rozpoczął koncertami w Odessie i Kijowie wiosną 1874 roku. Z wielkim powodzeniem występował w wielu miastach Europy, m.in. w Rzymie, Neapolu, Konstantynopolu, Warszawie, Paryżu i Londynie. Zainteresował się ponadto nowo skonstruowanym przez Edouarda Mangeota fortepianem o dwóch klawiaturach. W ciągu dwóch miesięcy opanował technikę gry na tym instrumencie, opracował dla niego repertuar i wystąpił w 1878 na Wielkiej Wystawie w Paryżu odnosząc ogromny sukces. W 1880 objął stanowisko profesora mistrzowskiej klasy fortepianu w Królewskim Konserwatorium Muzycznym w Brukseli, gdzie zamieszkał na stałe. Od 1883 z powodu kłopotów zdrowotnych (gruźlica) niemal całkowicie zrezygnował z koncertowania.

Folklorystyczna trzyaktowa opera „Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale”, opatrzona ponadto podtytułem „zabawa dramatyczna ze śpiewem w trzech aktach”, powstała do libretta Jana Nepomucena Kamińskiego. Prapremiera tej opery odbyła się w Teatrze Narodowym w Warszawie 16 VI 1816. Operę tę nazwano w XIX wieku także „Nowymi Krakowiakami”, gdyż „Zabobon” Kurpińskiego jest przeróbką powstałej wcześniej czteroaktowej opery „Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale” Jana Stefaniego do tekstu Wojciecha Bogusławskiego (wystawionej 22 lata wcześniej w 1794 w Teatrze Narodowym w Warszawie). Autor libretta do opery „Zabobon” Kurpińskiego zachował tematyczną podstawę libretta Bogusławskiego skracając zarazem sztukę do trzech aktów. Opera Kurpińskiego zyskała ogromną popularność i wnet odsunęła na dalszy plan swój pierwowzór. „Zabobon” stał się kluczową pozycją w procesie folkloryzacji polskiej muzyki operowej w I połowie XIX wieku, a zarazem najbardziej narodowym dziełem Kurpińskiego.