Polski duch

Spis treści:

Prezentowane "Paryskie światy Fryderyka Chopina" Williama G. Atwooda (ur. 1932) ukazują konteksty kluczowego okresu życia Chopina, tj. lat spędzonych przezeń w Paryżu od jesieni 1831 roku do końca życia. Tradycyjna perspektywa biografii chopinowskich została w tej książce całkowicie odwrócona: przedmiot opisu stanowią w niej tytułowe "paryskie światy", w całym ich bogactwie i różnorodności, zaś losy Chopina - choć tylko subtelnie wplecione w tę kanwę - zyskują nowe oświetlenie oraz faktograficzne tło, które nie zawsze uwzględniono w takim zakresie we wcześniejszych biografiach.

Publikacja poświęcona jest zajęciom muzyczno-rytmicznym organizowanym dla dzieci trzy- i czteroletnich. Zajęcia umuzykalniające powinny trwać w grupie dzieci młodszych od 15 do 20 minut. Planując zajęcia, nauczyciel powinien dbać o różnorodność form aktywności, ponieważ małe dzieci szybko się nudzą wykonywaniem jednej i tej samej czynności. Stopień trudności zabaw ruchowych powinien być także dostosowany do możliwości małego dziecka w tym zakresie. Autorka zamieściła w książce kilka piosenek z opracowaniem ruchowym, które dodatkowo uatrakcyjnią zajęcia.

''Wspaniała, napisana z polotem autobiografia Noela Reddinga przedstawia w sposób obrazowy cały muzyczny biznes... Jedna z najlepszych książek o rock'n'rollu, której jedynym celem, tak jak innych znakomitych książek, jest pokazanie, że ja tam byłem.
- Graham Coster, London Review of Books

''Odsłaniająca najwięcej szczegółów książka o Hendrixie. Redding pisze emocjonalnie i z humorem, wspaniale ożywiając zakulisową scenę muzyczną w czasie szybkiego dojścia do sławy The Experience.''
- New Musical Express

''Redding opowie ci jak to wszystko wyglądało od środka''
- Observer

Kariera zespołu The Jimi Hendrix Experience jest jedną z najbardziej oszałamiających i nieprawdopodobnych w historii rock'n'rolla. Ich podróż przez wyprzedane do ostatniego miejsca sale koncertowe wypełniła ich życie seksem, narkotykami, gwiazdorstwem i wyczerpaniem. W tym czasie stworzyli najbardziej wybuchową, pomysłową i natchnioną muzykę jaką kiedykolwiek słyszano.

Teraz, po raz pierwszy, Noel Redding, basista The Experience, opowiada całą historię zespołu. Zrozumiale i dowcipnie opisuje tworzenie przez grupę nowej muzyki; fenomen występów na żywo; grę Hendrixa zębami i podpalanie gitary, reakcje rozhisteryzowanej publiczności; a także konsekwencje kłopotów prawnych i zbiorowej obłudy. Szczera, zabawna, bogata w anegdoty, dająca wgląd w życie Hendrixa, jego geniusz i sposób w jaki był wykorzystany, Are You Experienced? jest książką o niezapomnianej grupie i muzycznej legendzie.


Noel Redding zaczął grać rock'n'rolla w 1958 roku, w wieku trzynastu lat; w roku 1966 został basistą Jimiego Hendrixa. Mieszka w Clonakilty, w Irlandii.

Carol Appleby żyła i pracowała z nim prawie przez dwadzieścia lat.


Wiesław Królikowski
(TYLKO ROCK nr 4 (116) kwiecień 2001)


Najkrócej można tak to ująć: frapująca książka, poświęcona głównie frapującym czasom, w których powstało mnóstwo frapującej muzyki. A bardziej szczegółowo biorąc... To rzecz, którą napisał - z pomocą swej tragicznie zmarłej w 1990 roku przyjaciółki - muzyk, mający od dawna miejsce w historii rocka: Noel Redding, znany przede wszystkim jako gitarzysta basowy zespołu Jimiego Hendrixa, The Jimi Hendrix Experience (dodam na wszelki wypadek - grupa działała w latach 1966-69). Ponad połowa tej przeszło 200-stronicowej publikacji bezpośrednio dotyczy The Experience, a w pozostałej części roi się od odniesień do tego wyjątkowego okresu w życiu naszego autora.

Angielski podtytuł książki brzmi nieco inaczej niż polski: The inside story of The Jimi Hendrix Experience. I faktycznie - poznajemy w detalach zakulisową historię tej wyjątkowo ważnej dla rozwoju rocka grupy. W swej opowieści Redding też dobrze przekazuje atmosferę hippisowskich czasów, w których zespół odniósł wielki sukces.

Rola gwiazdy była naprawdę przytłaczająca... Mój najpiękniejszy sen przemieniał się w koszmar... - wspomina, lecz również nie kryje, że trójka młodych muzyków poczynała sobie dość wariacko w tym zwariowanym kręgu, preferowała narkotyczno-alkoholowy trans. ...nam po prostu odbiło. Jedynym lekarstwem na samotność były dziewczyny lub odlot... rano szliśmy do baru, gdzie się upijaliśmy, potem czuliśmy się niezbyt dobrze, braliśmy kąpiel, ćpaliśmy, dawaliśmy koncert, upijaliśmy się, po czym czując się rozbitymi, szliśmy spać. Dziwny jest ten świat: taki styl życia nie przeszkodził Hendrixowi i jego muzykom koncertować forsownie i nagrywać arcydzieło za arcydziełem: Are You Experienced?, Axis: Bold As Love i Electric Ladyland...

Z książki wyziera portret Jimiego Hendrixa i na pewno dochodzi kilka nowych, nieznanych szczegółów. Uwagi Reddinga wydają mi się bardzo celne i prawdziwe, na dodatek miewają anegdotyczny walor. Choćby ta: Miał obsesję na punkcie gitary. Był nią zafascynowany do tego stopnia, że czasami brzdąkał na niej siedząc w ubikacji, gdyż podobała mu się akustyka tego wyłożonymi płytkami pomieszczenia... Nie widzę też powodu, aby nie wierzyć Reddingowi, że... Jimi cierpiał na depresyjne ataki paniki. Że potrafił pewnego razu dać dwóm dziewczynom 3 tysiące dolarów tylko dlatego, żeby się odczepiły. Basista opisuje również, jak to pod koniec działalności The Experience, w dniu koncertu na Hawajach, Hendrix w ostatniej chwili nie zgodził się wyjść i zagrać z powodu cichego brzęczenia wzmacniacza. To, że nasz autor składa powyższe na karb gwiazdorskiej pozy, jest też jakimś przyczynkiem do jego własnej charakterystyki...

Redding nie kryje swych zatargów z genialnym gitarzystą, weźmy choćby ten fragment wspomnień o sesji Electric Ladyland: Podczas nagrywania ''Watchtower'' wkurzyłem się i wyszedłem ze studia, a na basie zagrał Dave Mason. Jimi powtarzał ten utwór w nieskończoność, ponieważ chociaż coś było zrobione perfekcyjnie, to i tak nie był zadowolony... Jimi tak bardzo eksperymentował, że zmieniając zdanie co sekundę już sam nie wiedział kiedy było dobrze. A tak na marginesie: możemy też dowiedzieć się, że po jednej z nieudanych sesji Hendrix wysłał do Reddinga i Mitcha Mitchella (perkusisty The Experience) list z przeprosinami.

Redding przyznaje, że potraktował snucie tych wspomnień jako swego rodzaju terapię i rzeczywiście zdarza mu się być zastanawiająco szczerym, gdy pisze o sobie samym. Można podejrzewać, że charakter ma raczej trudny: Muszę przyznać, że nawet kilka razy umyślnie źle grałem, aby przeszkadzać Jimiemu. Mówi dość niefrasobliwym tonem o ekscesach z przeszłości. Choćby ta opowieść o zdarzeniu w Berlinie, w styczniu 1969 roku: na przyjęciu dla prasy muzycy dodali narkotyków do serwowanych lodów i patrzyli z rozbawieniem, jak zaproszeni tracą nad sobą kontrolę...

To ksiażka o barwnym życiu artysty, ale też jednak książka-przestroga. Poznajemy późniejsze losy Reddinga. Brak pracy po klapie jego grupy Fat Mattress (która zaczynała jako support The Jimi Hendrix Experience), najzwyklejsza bieda i coraz to bardziej dołujące borykanie się z nałogami, uczucie wyobcowania - także muzycznego. Postscriptum, które dopisał w październiku 1995 roku, utrzymane jest w optymistycznym tonie, ale kto wie...

Luzak Redding bywa całkiem serio, gdy pisze o show businessie. Czuje się jego ofiarą. Nie ma wątpliwości, że w czasach The Experience agencja Yameta nadużyła jego zaufania, pozbawiła dużej części dochodów. Czy faktycznie rozliczenia były tak robione, że musiał pokrywać część wydatków Jimiego, jak utrzymuje? Może. Na pewno pisze prawdę o różnych biznesowych kombinacjach: Publisher otrzymuje pieniądze co kwartał, a autorzy co pół roku. Dlatego też publisherom narastają odsetki od niewypłaconych należności. Przy okazji daje rade, która może przydać się każdemu. Zawsze bierz kopie wszystkiego, co podpisujesz, i chowaj je. Oczywiście najpierw trzeba wszystko przeczytać i zrozumieć.

Publikacja z serii "Ludzie świata muzyki" zawiera rozmowy z Jadwigą Romańską przeprowadzone przez Wacława Krupińskiego.
"Tak potoczyło się moje życie - życie wspaniałe, okrutne i bezlitosne... Między piekłem a niebem. Pewnie dlatego tak rozumiem słowa Stanisława Wyspiańskiego, który w liście do Karola Maszkowskiego pisał m. in.: "A tylko człowiek cierpiący może być zdolny do tworzenia czegoś..." Wiem coś o tym. Najpełniej śpiewałam scenę śmierci w "Cyganerii", kiedy umarła mi siostra, najpiękniej śpiewałam IX Symfonię Beethovena, kiedy Maciek był w agonii, jakże przejmująco śpiewałam koncert, kiedy umierała moja ukochana mama... I dlatego wiem, że Wyspiański miał rację - cierpienie i ból wyzwalają wielką siłę twórczą. Chciałoby się nią uspokoić tamto cierpienie.
Mogę powiedzieć na pewno - jestem człowiekiem spełnionym. I spełnionym artystą. Wiem, ile osiągnęłam, jak wysoko udało mi się wejść. Wiem, co zrobiłam przez tyle dekad pracy artystycznej; znam smak znakomitych pochwalnych recenzji, zbieranych w wielu krajach. I brzmienie idących po plecach. O mrówkach. Nieraz sobie myślałam, że ten element można by dołączyć do definicji talentu..."

"Można zjawisko, któremu na imię Penderecki nazywać wielorako. I tak też się działo od samego początku i dzieje nadal. Nadawane mu określenia rymują się ze sobą lub rozmijają się, stając przy tym na tym samym lub przeciwnym brzegu. Naprzeciw wyrazom podziwu stają więc anatemy, rzucane również przez tych, którzy wcześniej podziwiali. Bo droga twórcza autora Trenu, Pasji i Raju utraconego ma charakter ekspulsywny. Zmienia się, zaskakując spontanicznością i dynamizmem reakcji na świat i życie. Reakcji będących wyrazem osobowości obdarzonej nie tylko zdolnościami, ale i temperamentem twórczym, i charakterem osobistym o barwie i sile niepowtarzalnej. Nade wszystko - tej niosącej w sobie odwagę bycia sobą. W każdej sytuacji i naprzeciw każdej."
[Mieczysław Tomaszewski]

Dzieje kultury polskiej, zwłaszcza zaś kultury muzycznej, stanowią dotąd niezapisaną kartę. Każdy bowiem badacz przeszłości staje przed tajemnicą, którą tylko w części zdolny jest wyjaśnić. Religijna kultura muzyczna w Polsce nie została dotąd całościowo opracowana. Rozprawa w dużym stopniu przybliża dzieje muzyki na terenie miasta Lublina w latach 1574-1794, nie tylko zresztą religijnej. Przy okazji dowiadujemy się również o dziejach pięciu najważniejszych kościołów lubelskich oraz o działalności szkół kościelnych. Całość dopełniają cztery aneksy i zestaw ilustracji. stanowią one ciekawą dokumentację rozprawy.

Muzyka o tematyce religijnej stanowi ważny rozdział w polskiej twórczości kompozytorskiej powstałej w latach 1945-200. Twórcy piszący utwory o tej tematyce komponowali dzieła do tekstów religijnych wyrażając w ten sposób własne uczucia religijne, ale także dla zamanifestowania określonej postawy społeczno-politycznej. W różnych okresach, w chwilach trudnych dla Polski, twórczość muzyczna o tematyce religijnej stawała się nośnikiem tradycji, religijności i, niejednokrotnie, podtrzymywała na duchu. Wpisuje się ona zarówno w historię Polski, jak i w historię polskiej twórczości kompozytorskiej.
Praca niniejsza podejmuje próbę usystematyzowania zjawisk i tendencji twórczych występujących w utworach na chór mieszany a cappella o tematyce religijnej, napisanych w latach 1945-2000 przez kompozytorów warszawskich.
Praca adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców, przede wszystkim do muzykologów i teoretyków muzyki prowadzących badania nad polską współczesną muzyką o tematyce religijnej i polską współczesną muzyką chóralną a cappella, jak również do kompozytorów, chórmistrzów, dyrektorów festiwali chóralnych i chórzystów.

Niniejsza książka poświęcona jest głębokim studiom historycznym, liturgicznym i muzykologicznym, dotyczącym oficjum o św. Zygmuncie. Znajduje się ono w dwóch płockich antyfonarzach pochodzących z XV i XV/XVI w. Nie tylko ujawnia specyficzne tradycje Kościoła płockiego, ale także potwierdza prawdę o ścisłym związku muzyki polskiego średniowiecza z tendencjami ogólnoeuropejskimi.
Ze szczególnym uznaniem należy przyjąć podjętą próbę oceny estetycznej postgregoriańskich melodii oficjum, w tym ich relacji do tekstów, a także źródeł melodyki i techniki kompozytorskiej w nich zastosowanej. Bogactwo nowych pomysłów muzycznych dziś bardzo często oceniamy krytycznie, ale w późnym średniowieczu było ono akceptowane w szerokim obiegu międzynarodowym. Nie ulega wątpliwości, że w polskiej literaturze muzykologicznej prezentowana książka jest dziełem pionierskim, które powinno zainteresować nie tylko muzykologów-mediewistów, ale także historyków liturgii i kultury, dowodzi, że wkład Polski w dorobek religijnej kultury muzycznej Europy jest znaczny i że zasługuje na szacunek.

Stefan Kisielewski – publicysta, prozaik, krytyk muzyczny, polityk i… kompozytor! Prawdę o Kisielewskim – kompozytorze postanowiła pokazać Małgorzata Gąsiorowska w pierwszej monografii artysty wydanej nakładem Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Kisiel znany wszystkim jako mistrz felietonu, autor „Dzienników” oraz zaangażowany polityk w głębi ducha był zawsze artystą. Artystą kompozytorem! Jak w każdej dziedzinie swojego życia i tu nie uznawał kompromisów. Tworząc, ucząc, komentując muzykę zawsze starał się być w zgodzie z przyjętym własnym widzeniem świata. Był twórcą powojennego Ruchu Muzycznego, autorem bestsellerowych książek o muzyce, świetnym pedagogiem i awangardowym kompozytorem. Pod koniec swojego życia zwierzył się synowi: „Wiesz, wczoraj z nudów liczyłem swoje utwory. Jest ich sto. I wymienił płynnie kolejne kompozycje solowe, kameralne, orkiestrowe, balety, muzykę filmową, śpiewogry”. Książka ukazała się dokładnie w setną rocznicę urodzin kompozytora.

Ks. Zbigniew Stępniak urodzony 22 marca 1968 roku w Giżycku. Ukończył studia magisterskie w Wyższym seminarium Duchownym "Hosianum" Metropolii Warmińskiej w Olsztynie (1988 - 1994), w Instytucie Muzyki na Wydziale Pedagogiki i Wychowania Artystycznego Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (1988 - 2000) oraz na Wydziale Wokalno- Aktorskim Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy (2010-2012). Studiował również w Sekcji Muzykologi Teoretycznej i Stosowanej na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (2000 - 2004), w Podyplomowym Studium Emisji Głosu przy akademii Muzycznej w Bydgoszczy i Narodowym Centrum Kultury w Warszawie (200-2004) oraz w Prywatnym Policealnym Studium Sztuki Wokalnej w Poznaniu. Pracę doktorską obronił na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych UKSW (2011). Pełnił funkcje wikariusza Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa i nauczyciela religii w Zespole Szkół Zawodowych w Olsztynku (1994-200). Jako proboszcz pracował w parafii pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie (2006-2009). Od 2003 roku jest nauczycielem akademickim, obecnie na stanowisku adiunkta Katedry Aksjologicznych Podstaw Edukacji na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Współpracuje też z Archidiecezjalną Szkołą Muzyki Kościelnej w olsztynie i Warmińsko-Mazurskim Ośrodkiem Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie. Jest autorem kilku haseł w encyklopediach: Religia. Encyklopedia PWN i Encyklopedii katolickiej KUL oraz artykułów naukowych i popularno-naukowych. Jest pomysłodawcą, inicjatorem i pierwszym dyrektorem artystycznym Letnich Koncertów Muzyki Wokalnej "Varmia gaudet et cantat"w Romsowie, a także cyklicznych spotkań z muzyką wokalną w Instytucie Kultury Chrześcijańskiej im. Jana Pawła II w Olsztynie. Jako śpiewak (bas) koncertuje głównie na terenach województwa warmińsko-mazurskiego, choć w swoim dorobku artystycznym ma również koncerty solowe w Szwajcarii.

Tematem książki jest historia średniowiecznych tradycji liturgiczno- muzycznych biskupstw metropolii gnieźnieńskiej obejmująca takie zagadnienia, jak tradycja, pochodzenie i zróżnicowanie, kultywowanie oraz ich rola w kształtowaniu lokalnego „patriotyzmu liturgicznego” Poruszono tu problem roli szkół w nabożeństwach parafialnych, kolegiackich i katedralnych, a także podjęto próbę zrekonstruowania norm dotyczących częstotliwości, przebiegu i „rozkładu ról” w celebracji godzinach kanonicznych w różnych ośrodkach kościelnych.