Mélodie

Temat niniejszego opracowania sformułowany jako: Melodyka ludowych śpiewów religijnych w Polsce jest pierwszą próbą syntetycznego ujęcia bardzo obszernej problematyki związanej z muzyczną warstwą zbioru pieśni i śpiewów. "Ludowość" śpiewów religijnych należy rozumieć nie tylko w sensie genetycznym (to co pochodzi od ludu), ale przede wszystkim w sensie funkcjonalnym (to co funkcjonuje wśród ludu) niezależnie od rzeczywistych uwarunkowań genetycznych badanego materiału. Na końcu pracy zamieszczono wykaz miejscowości skąd pochodzi wykorzystany w pracy materiał wraz z dokumentacją taśm według katalogu w Archiwum Muzycznego Folkloru Religijnego w Instytucie Muzykologii KUL. Dla lepszej orientacji zamieszczono również mapkę, na którą naniesiono przybliżoną lokalizację poszczególnych punktów badań.

Niniejsza książka poświęcona jest głębokim studiom historycznym, liturgicznym i muzykologicznym, dotyczącym oficjum o św. Zygmuncie. Znajduje się ono w dwóch płockich antyfonarzach pochodzących z XV i XV/XVI w. Nie tylko ujawnia specyficzne tradycje Kościoła płockiego, ale także potwierdza prawdę o ścisłym związku muzyki polskiego średniowiecza z tendencjami ogólnoeuropejskimi.
Ze szczególnym uznaniem należy przyjąć podjętą próbę oceny estetycznej postgregoriańskich melodii oficjum, w tym ich relacji do tekstów, a także źródeł melodyki i techniki kompozytorskiej w nich zastosowanej. Bogactwo nowych pomysłów muzycznych dziś bardzo często oceniamy krytycznie, ale w późnym średniowieczu było ono akceptowane w szerokim obiegu międzynarodowym. Nie ulega wątpliwości, że w polskiej literaturze muzykologicznej prezentowana książka jest dziełem pionierskim, które powinno zainteresować nie tylko muzykologów-mediewistów, ale także historyków liturgii i kultury, dowodzi, że wkład Polski w dorobek religijnej kultury muzycznej Europy jest znaczny i że zasługuje na szacunek.

Zagadnienie sekwencji mszalnych w języku polskim po soborze watykańskim II podjęła s. Monika Nowak. Najpierw omówiła w pracy dzieje sekwencji, potem przeprowadziła szczegółową analizę polskich przekładów, by następnie zająć się utworzonymi do nich melodiami. Końcową część rozprawy stanowią refleksje na temat przyszłości sekwencji.
Ważnym dokonaniem s. Nowak jest odkrycie autora polskiego tekstu sekwencji wielkanocnej, którym okazał się biskup warszawski F. A. Symon. Jego nazwiska nie wymienia żaden śpiewnik kościelny. Innym osiągnięciem jest stwierdzenie faktu, iż w polskojęzycznej liturgii właściwie sekwencja nie istnieje. Muzyczna forma tych utworów wymaga przemienności melodii, najczęściej obejmującej kolejne pary zwrotek. Polskie sekwencje przyjęły postać hymnu-pieśni.
Niniejsze interesujące studium muzykologiczne warto polecić nie tylko badaczom przeszłości, ale także liturgistom, a nade wszystko muzykom kościelnym. Tych ostatnich może ono zainspirować do przemyśleń związanych np. z miejscem wykonywania sekwencji w ramach liturgii (przed czy po Alleluja?), z postawą wiernych, z obsadą wykonawczą, a nawet z ewentualnymi opracowaniami wielogłosowymi, których we współczesnej liturgii brakuje.

Sztuka aranżacji w muzyce jazzowej i rozrywkowej Wojciecha Kazimierza Olszewskiego stanowi kontynuację i poszerzenie tematyki zarysowanej w Podstawach harmonii we współczesnej muzyce jazzowej i rozrywkowej (NPL081076). W prezentowanej publikacji Autor wyjaśnia podstawowe pojęcia związane z aranżacją muzyczną dziedziną artystyczną jednak w dzisiejszym świecie mocno związaną z funkcją usługową. Pokrótce charakteryzuje instrumenty muzyczne, podaje ich skale, proponuje praktyczne sposoby łączenia ich w grupy, ze szczególnym uwrażliwieniem na walory brzmieniowe budowanej aranżacji. Czytelnik znajdzie tu także wskazówki, dotyczące różnych technik aranżowania, kolejnych etapów tej pracy oraz porady, jakich błędów unikać, by materiał końcowy był jednoznaczny i czytelny. Jeden z rozdziałów Autor poświęcił omówieniu najbardziej popularnych schematów rytmicznych, z jakimi można współcześnie zetknąć się w muzyce nie tylko jazzowej, ale również rozrywkowej (np. w muzyce popowej, rockowej czy w tańcach latynoamerykańskich).

Do wydania dołączono płytę z nagraniami przykładów nutowych zamieszczonych w Aneksie.

Mam nadzieję, że publikacja ta przyczyni się do lepszego, praktycznego zrozumienia problemów związanych z aranżacją muzyczną. Chociaż nie sposób omówić je wszystkie (), jednak jestem przekonany, że zetknięcie się z tymi tutaj zawartymi, rozbudzi wyobraźnię młodych adeptów sztuki aranżowania. (Wojciech Kazimierz Olszewski)

Część druga Szkoły na kontrabas, zatytułowana Midi, jest kontynuacją części pierwszej Szkoły – Mini, której treść obejmowała podstawowe informacje o budowie instrumentu, elementarne zagadnienia teoretyczne, mające zastosowanie w praktyce wykonawczej początkujących muzyków, oraz propozycje utworów, których skala trudności ograniczała się do pozycji I oraz IV.
W części drugiej Szkoły na kontrabas autor wprowadza kolejne pozycje na gryfie. Każdy rozdział podręcznika to nowa pozycja lub nowe zagadnienie techniczne. Pozycjom przypisane są tonacje wraz odpowiednimi ćwiczeniami, etiudami oraz wzorami rytmów. Cały materiał ćwiczeniowy stanowi przygotowanie do wykonania konkretnych utworów. Wśród tych wybranych kompozycji znajdują się popularne melodie z różnych krajów, fragmenty znanych dzieł klasycznych oraz standardy jazzowe. Opracowane są tak, by umożliwić soliście grę z akompaniamentem fortepianu, w duecie z drugim kontrabasem lub w trio (dwa kontrabasy i fortepian).
Twórczym zastosowaniem nowo poznanej tonacji, rytmów oraz skali są ćwiczenia z improwizacji. Umieszczone zostały w różnych rozdziałach niniejszego podręcznika i oparte zostały na schematach odpowiadających określonemu stylowi muzycznemu.

Grzegorz Frankowski