Ali Bej

Zagadnienie sekwencji mszalnych w języku polskim po soborze watykańskim II podjęła s. Monika Nowak. Najpierw omówiła w pracy dzieje sekwencji, potem przeprowadziła szczegółową analizę polskich przekładów, by następnie zająć się utworzonymi do nich melodiami. Końcową część rozprawy stanowią refleksje na temat przyszłości sekwencji.
Ważnym dokonaniem s. Nowak jest odkrycie autora polskiego tekstu sekwencji wielkanocnej, którym okazał się biskup warszawski F. A. Symon. Jego nazwiska nie wymienia żaden śpiewnik kościelny. Innym osiągnięciem jest stwierdzenie faktu, iż w polskojęzycznej liturgii właściwie sekwencja nie istnieje. Muzyczna forma tych utworów wymaga przemienności melodii, najczęściej obejmującej kolejne pary zwrotek. Polskie sekwencje przyjęły postać hymnu-pieśni.
Niniejsze interesujące studium muzykologiczne warto polecić nie tylko badaczom przeszłości, ale także liturgistom, a nade wszystko muzykom kościelnym. Tych ostatnich może ono zainspirować do przemyśleń związanych np. z miejscem wykonywania sekwencji w ramach liturgii (przed czy po Alleluja?), z postawą wiernych, z obsadą wykonawczą, a nawet z ewentualnymi opracowaniami wielogłosowymi, których we współczesnej liturgii brakuje.

Tematem książki jest historia średniowiecznych tradycji liturgiczno- muzycznych biskupstw metropolii gnieźnieńskiej obejmująca takie zagadnienia, jak tradycja, pochodzenie i zróżnicowanie, kultywowanie oraz ich rola w kształtowaniu lokalnego „patriotyzmu liturgicznego” Poruszono tu problem roli szkół w nabożeństwach parafialnych, kolegiackich i katedralnych, a także podjęto próbę zrekonstruowania norm dotyczących częstotliwości, przebiegu i „rozkładu ról” w celebracji godzinach kanonicznych w różnych ośrodkach kościelnych.

Mazurek fortepianowy w muzyce polskiej XX wieku to książka obejmująca mazurki fortepianowe skomponowane w latach 1900-2000 przez kompozytorów, którzy deklarowali swą przynależność do polskiej kultury zarówno tworzonymi dziełami, jak i innymi formami ekspresji potwierdzającymi ich kulturową więź z Polską. Wobec zagmatwanych dwudziestowiecznych dziejów narodu polskiego, który dwukrotnie odzyskiwał i tracił swoją suwerenność państwową, był poddawany działaniom przesiedleńczym oraz innym formom społecznego nacisku, kryterium deklarowanej tożsamości narodowej pozwala objąć refleksją wszystkie dzieła wpisujące się w tę muzyczną tradycję, niezależnie od miejsca i okoliczności ich powstania.

Elementarz solfeżowy to podręcznik do nauczania przedmiotu - Rytmika z kształceniem słuchu dla klasy I szkoły muzycznej I stopnia. Zamieszczony w nim materiał ćwiczeniowy obejmuje 28 rozdziałów, które mogą być wykorzystywane kolejno lub według uznania nauczyciela. Treść podręcznika odpowiada obowiązującej podstawie programowej oraz reformie wdrażanej w szkołach muzycznych I stopnia. Do podręcznika dla nauczyciela dołączone są teksty nutowe oraz płyta z nagranymi akompaniamentami fortepianowymi. wszystkie rozdziały podręcznika z wyjątkiem czterech pierwszych mają podobną strukturę i zawierają: temat lekcji, związana z nim śpiewankę lub piosenkę, ćwiczenie rytmiczne, ćwiczenie solfeżowe i słuchowe, element zabawowy oraz szlaczek jako zadanie domowe.

Część druga Szkoły na kontrabas, zatytułowana Midi, jest kontynuacją części pierwszej Szkoły – Mini, której treść obejmowała podstawowe informacje o budowie instrumentu, elementarne zagadnienia teoretyczne, mające zastosowanie w praktyce wykonawczej początkujących muzyków, oraz propozycje utworów, których skala trudności ograniczała się do pozycji I oraz IV.
W części drugiej Szkoły na kontrabas autor wprowadza kolejne pozycje na gryfie. Każdy rozdział podręcznika to nowa pozycja lub nowe zagadnienie techniczne. Pozycjom przypisane są tonacje wraz odpowiednimi ćwiczeniami, etiudami oraz wzorami rytmów. Cały materiał ćwiczeniowy stanowi przygotowanie do wykonania konkretnych utworów. Wśród tych wybranych kompozycji znajdują się popularne melodie z różnych krajów, fragmenty znanych dzieł klasycznych oraz standardy jazzowe. Opracowane są tak, by umożliwić soliście grę z akompaniamentem fortepianu, w duecie z drugim kontrabasem lub w trio (dwa kontrabasy i fortepian).
Twórczym zastosowaniem nowo poznanej tonacji, rytmów oraz skali są ćwiczenia z improwizacji. Umieszczone zostały w różnych rozdziałach niniejszego podręcznika i oparte zostały na schematach odpowiadających określonemu stylowi muzycznemu.

Grzegorz Frankowski