W Kręgu

Niniejsza książka jest drugą częścią fundamentalnej monografii o życiu i twórczości Witolda Lutosławskiego (1913-1994). Całość składa się z dwóch woluminów a pierwsza część - zatytułowana Droga do dojrzałości - ukazała się w 2003 roku. Autorzy szczegółowo opisują biografię Lutosławskiego i przeprowadzają analizy wszystkich utworów powstałych po roku 1960. Monografia zawiera obszerny materiał ilustracyjny w postaci przykładów muzycznych i zdjęć. Publikacja tej książki o czołowej postaci polskiej muzyki drugiej połowy XX wieku znakomicie wpisuje się w Rok Witolda Lutosławskiego ogłoszony przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2004 roku.

Muzyka o tematyce religijnej stanowi ważny rozdział w polskiej twórczości kompozytorskiej powstałej w latach 1945-200. Twórcy piszący utwory o tej tematyce komponowali dzieła do tekstów religijnych wyrażając w ten sposób własne uczucia religijne, ale także dla zamanifestowania określonej postawy społeczno-politycznej. W różnych okresach, w chwilach trudnych dla Polski, twórczość muzyczna o tematyce religijnej stawała się nośnikiem tradycji, religijności i, niejednokrotnie, podtrzymywała na duchu. Wpisuje się ona zarówno w historię Polski, jak i w historię polskiej twórczości kompozytorskiej.
Praca niniejsza podejmuje próbę usystematyzowania zjawisk i tendencji twórczych występujących w utworach na chór mieszany a cappella o tematyce religijnej, napisanych w latach 1945-2000 przez kompozytorów warszawskich.
Praca adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców, przede wszystkim do muzykologów i teoretyków muzyki prowadzących badania nad polską współczesną muzyką o tematyce religijnej i polską współczesną muzyką chóralną a cappella, jak również do kompozytorów, chórmistrzów, dyrektorów festiwali chóralnych i chórzystów.

Dwie idee kierunkowe przenikają świadomość twórczą Pendereckiego, który daje im wyraz w swojej poetyce - tak tej eksplikowanej z uniwersyteckich katedr, jak i tej stosowanej w kompozytorskiej praktyce. Pierwsza dotyczy języka i można ją streścić jako: potrzeba syntezy. Syntezy języków wielu, dawnych i nowych, choćby najbardziej dziwiących się sobie. (...) Druga z idei kierunkowych otrzymała postać metafory. Penderecki znalazł dla niej formułę biblijną: arka. Jeśli świata sztuki nie można uzdrowić, zawrócić z drogi prowadzącej ku samozniszczeniu, to trzeba chociaż ocalić to, co posiada on najcenniejszego. Przenieść z dawnego millenium - w nowe - wartości trwałe, niezniszczalne. Kompozytor jest w tym konsekwentny, a w przedstawianiu problemu obrazowy: „Już od dawna myślę o potopie i konieczności zbudowania arki”.

Publikacja zawiera rozważania dotyczące formy i interpretacji wybranych sonat fagotowych powstałych w okresie międzywojennym. Autor analizuje sonaty w kontekście uwarunkowań historycznych i kulturowych oraz ich wpływ na twórczość kompozytorów. Przedstawia różne oblicza neoklasycyzmu, reprezentowane przez opisywane kompozycje. Szczególną cechą pracy jest prowadzenie refleksji z punku widzenia artysty - wykonawcy.

Mazurek fortepianowy w muzyce polskiej XX wieku to książka obejmująca mazurki fortepianowe skomponowane w latach 1900-2000 przez kompozytorów, którzy deklarowali swą przynależność do polskiej kultury zarówno tworzonymi dziełami, jak i innymi formami ekspresji potwierdzającymi ich kulturową więź z Polską. Wobec zagmatwanych dwudziestowiecznych dziejów narodu polskiego, który dwukrotnie odzyskiwał i tracił swoją suwerenność państwową, był poddawany działaniom przesiedleńczym oraz innym formom społecznego nacisku, kryterium deklarowanej tożsamości narodowej pozwala objąć refleksją wszystkie dzieła wpisujące się w tę muzyczną tradycję, niezależnie od miejsca i okoliczności ich powstania.

Książka jest pierwszą częścią planowanego i częściowo zrealizowanego przedsięwzięcia, jakim miało być opisanie życia i twórczości Albana Berga. Niniejsza publikacja ma na celu udokumentowanie wstępnych i wczesnych utworów kompozytora z lat 1900-1913. W każdym z rozdziałów A. Chłopecki opisuje też życie kompozytora, ujawnia fakty dotyczące jego kondycji psychicznej i osobowościowej, ukazuje go w relacjach ze środowiskiem, w którym żył.