Twardowski Romuald

Publikacja zawiera Koncert fortepianowy współczesnego polskiego kompozytora Romualda Twardowskiego (ur. w 1930 r. w Wilnie), w prezentowanym wydaniu na dwa fortepiany (fortepian II - wyciąg partii orkiestry). Jego utwory były wielokrotnie nagradzane zarówno w kraju, jak i zagranicą, m. in. dwukrotnie otrzymał Grand Prix na konkursie kompozytorskim w Monaco, I nagrodę na konkursie kompozytorskim "Praska Wiosna", oraz II miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu.

Elementy muzyki Chasydów z Góry Kalwarii i Bełżca wykorzystane przez kompozytora nadają muzyce Niggunim odcień egzotyki, a przy tym są próbą utrwalenia śladów ginącej kultury. Niggunim tworzy wraz z utworami Capriccio in blue i Fantazją hiszpańską cykl trzech pastiszy na skrzypce i fortepian (w prezentowanym wydaniu orkiestrę). Kompozycja dedykowana jest Romanowi Lasockiemu, jej wielokrotnemu wykonawcy, a także autorowi opracowania partii skrzypiec do obecnego wydania.

Msza "Regina Caeli" Romualda Twardowskiego (z dodatkową częścią "O salutaris hostia"), zawierająca elementy zaczerpnięte z różnych gatunków muzyki religijnej: fragmenty jednogłosowe, imitacyjne przeprowadzenia i akordowe recytacje. Utwór powstał w 2001 roku, a jego prawykonanie miało miejsce na Jasnej Górze w 2002 roku. Na początku publikacji znajduje się wstęp z omówieniem twórczości kompozytora i spisem jego utworów chóralnych.

"Długo nie mogłem zdecydować, jaki ma być ten Koncert - patetyczny, liryczny, awangardowy czy tradycyjny? Wątpliwości i wahania nie opuszczały mnie przez długi czas. I oto pewnego przedpołudnia podczas przechadzki po białowieskim parku usłyszałem wreszcie tę długo poszukiwaną nutę - liryczną, nieco zadumaną, o wyraźnie kresowym zabarwieniu. Czym prędzej więc zacząłem szkicować partyturę, by po kilkunastu dniach mieć gotową wersję utworu. Rozpoczęły się pierwsze próby z solistą, pierwsze poprawki partii solowej pod kątem lepszego jej wyeksponowania, pełniejszego ukazania możliwości instrumentu. Wreszcie po paru latach i dziesiątkach spotkań z Tomaszem Strahlem partia wiolonczeli przybrała wiosną 1997 roku postać ostateczną. Znajdą w nim Państwo echa naszych Kresów - raz po raz w muzyce Koncertu pobrzmiewać będą zasłyszane niegdyś przeze mnie na Wileńszczyźnie strzępy melodii i pieśni owianych łagodną melancholią i smętkiem..."
Romuald Twardowski (Białystok, 14 XI 1997).

Burleska na skrzypce i fortepian została skomponowana w 1990 roku. Ta czterominutowa miniatura, o lekkim i pogodnym charakterze, zawiera elementy przywodzące na myśl wcześniejszą kompozycję Romualda Twardowskiego - Capriccio in Blue z 1979 roku. Podobnie jak tamta kompozycja, również w Burlesce odnajdziemy echa folkloru amerykańskiego i muzyki jazzowej. Utwór został prawykonany przez Sławomira Tomasika (skrzypce) oraz Barbarę Topolnicką (fortepian w Warszawie 9 grudnia 1991 roku.

Introdukcja i Allegro, skomponowane w 2000 roku, pod względem formy i środków stylistycznych bardzo przypomina kompozycję stworzoną przez Romualda Twardowskiego rok wcześniej - Pastorale e danza. Jest jednak utworem krótszym, bo trwającym pięć minut, i łatwiejszym dla wykonawcy. Sam kompozytor podkreśla, że pisząc Introdukcję i Allegro myślał przede wszystkim o młodych adeptach sztuki wiolinistycznej. Nie przeszkadza to w tym, że po utwór sięgają także skrzypkowie - wirtuozi. Pierwsze wykonanie utworu miało miejsce w Warszawie 16 lutego 2001 roku. Wykonawcami byli Andrzej Gębski (skrzypce) oraz Romuald Twardowski (fortepian).

Skojarzenie tytułu kompozycji - Plejady - z wierszem Jarosława Iwaszkiewicza jest jak najbardziej na miejscu. Romuald Twardowski swoją kompozycją na skrzypce i fortepian chciał oddać hołd poecie, z którym pozostawał w bliskiej znajomości, Utwór powstał w 1993 roku, trzynaście lat po śmierci poety. W języku muzycznym utworu odnajdziemy ślady twórczości Karola Szymanowskiego. Twardowski stosuje w Plejadach podobne rozwiązania fakturalne, np.: wysoki rejestr skrzypiec grających kantylenę na tle figuracyjnych arabesek fortepianu. Spotkać też można nieregularność rytmizacji linii melodycznej. Plejady zostały prawykonane przez Piotra Stawskiego (skrzypce) i Macieja Grzybowskiego (fortepian) w Warszawie 25 października 1993 roku.

Lista utworów:
Chwalitie imia gospodnie (Twardowski Romuald)
Hosanna (Twardowski Romuald)

Publikacja "Boże, coś Polskę" zawiera 18 pieśni religijno-patriotycznych, które odegrały szczególną rolę w historii narodu polskiego. Utwory te były śpiewane w kościołach, domach, w pochodach oraz manifestacjach patriotycznych. W czasie zaborów i okupacji ich wykonywanie było zabronione. Obok pieśni w opracowaniu Romualda Twardowskiego, w zbiorze "Boże, coś Polskę" odnaleźć można również słynną średniowieczną pieśń "Bogurodzica" oraz hymn "Gaude Mater Polonia" w opracowaniu Teofila Klonowskiego. Pieśni opracowane są na chór mieszany (SATB) i organy. Na końcu publikacji zamieszczono "Komentarz do pieśni" w którym opisana jest szczegółowo historia wybranych pieśni.

Pochodzące z 1997 r. „Melodie hebrajskie”, komponowane z myślą o młodych wykonawcach, są dalekim echem wcześniejszych „Melodii chasydów”. O ile w „Melodiach chasydów” kompozytor opierał się na materiale oryginalnym, o tyle w „Melodiach hebrajskich” zdał się na własną inwencję, dając przykład przeniknięcia w charakter i ducha egzotycznej, bądź co bądź, społeczności chasydów. Utwór posiada formę jednoczęściową, rapsodyczną.

„Trio numero 2" zostało skomponowane w 2005 r. Na zamówienie szwajcarskiego tria „Pomerania” i w tymże roku zostało wykonane w Wielkiej Sali Konserwatorium w Genewie.
Narracja i przebieg muzyczny przetykane są stale pojawiającymi się krótkimi motywami, mającymi postać bądź zwrotu melodycznego, bądź zespołu akordów w partii fortepianu. W części I kompozytor nakłada na partie skrzypiec i wiolonczeli regularnie odmierzane, coraz to inne, akordy fortepianu, zmieniając każdorazowo zabarwienie rozbrzmiewającej melodii. Motoryczną i pełną wigoru część II Tria kończy efektowna triolkowa koda uwieńczona akordem D-dur.

Lista utworów:
Echo (Twardowski Romuald)
Ptasia rozmowa (Twardowski Romuald)
Mały Chińczyk (Twardowski Romuald)
Na wycieczce (Twardowski Romuald)
Dumka (Twardowski Romuald)
Na własną nutę (Twardowski Romuald)
Na litewską nutę (Twardowski Romuald)
Na rosyjską nutę (Twardowski Romuald)
Na góralską nutę (Twardowski Romuald)
Hen, za lasem (Twardowski Romuald)
Świeci gwiazdka (Twardowski Romuald)
Melodia (Twardowski Romuald)
Kołysanka (Twardowski Romuald)
Walczyk (Twardowski Romuald)
Etiuda (Twardowski Romuald)
Wiewiórka (Twardowski Romuald)

Zbiór Ulubione etiudy przeznaczony jest dla uczniów szkoły I stopnia (z niektórych etiud można także korzystać w szkole II stopnia). Powziąłem zamysł, by zebrać w jednym zeszycie najbardziej wartościowe etiudy różnych autorów, reprezentantów znanych szkół skrzypcowych francuskiej, niemieckiej, włoskiej i czeskiej. W układzie etiud zastosowałem zasadę stopniowania trudności. Początkowe są utworami prostymi, w pierwszej pozycji, w kolejnych narastają różnego rodzaju problemy i trudności adekwatnie do umiejętności technicznych ucznia. Istotne jest respektowanie zalecanych temp oczywiście nie od samego początku pracy nad daną etiudą. Dużą grupę stanowią etiudy jednoproblemowe, ukierunkowane na technikę bądź to lewej, bądź prawej ręki, często także na ich współdziałanie. Są też w zbiorze etiudy popisowe, egzaminacyjne, stawiające dodatkowo określone wymagania muzyczne. Bogaty jest zestaw etiud dwudźwiękowych. Ich brak był do tej pory dotkliwie odczuwany przez nauczycieli.
O wyborze poszczególnych etiud, obok wartości technicznej, decydowały względy estetyczno-psychologiczne: starałem się wybrać do zbioru utwory melodyjne, wpadające w ucho, a co za tym idzie, chętnie ćwiczone przez uczniów. Specjalną grupę stanowią etiudy atonalne; ich zadaniem jest zaznajomienie naszych podopiecznych z problemami muzyki współczesnej oraz przygotowanie do ich wykonywania.

Romuald Twardowski (ur. 17 czerwca 1930 w Wilnie) - polski kompozytor i pedagog.

W latach II wojny światowej uczył się gry na skrzypcach, po wojnie - na fortepianie i organach. W latach 1946-50 organista w kościołach wileńskich: bonifratrów, misjonarzy i Św. Jana, gdzie przed 100 laty organistował Stanisław Moniuszko. Od 1950 uczeń Państwowej Średniej Szkoły Muzycznej im. Tałłat-Kiełpszy, w latach 1952-57 student Państwowego Konserwatorium Litewskiej SRR (kompozycja u Pawła Tamulianasa i Juliusza Juzeliunasa). W 1957 przez krótki czas pracuje w Poniewieżu na Litwie a w grudniu repatriuje się do Polski. Kontynuuje studia kompozytorskie w PWSM w Warszawie w klasie prof. Bolesława Woytowicza. W 1963 wyjeżdża w ramach stypendium ZKP do Paryża na studia uzupełniające do Nadii Boulanger. Od 1972 wykładowca w Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie (kompozycja, instrumentacja).

W 2000 roku wydał wspomnienia „Było, nie minęło”.

Lista utworów:
Temat z wariacjami (Twardowski Romuald)
Wariacja I
Wariacja II
Wariacja III
Wariacja IV
Wariacja V
Strumień leśny (Twardowski Romuald)

Lista utworów:
Sonata breve - Igor Stravinsky in memoriam (Twardowski Romuald)

Trzy sonety do Don Kichota to cykl skomponowany w 1990 roku. Kompozytor pragnął złożyć hołd twórcom o wyjątkowym miejscu i znaczeniu w dziejach sztuki i nauki mistrzom renesansu. Stąd też, wzorem renesansowej tradycji, tekst poetycki, a przede wszystkim jego nastrój w poszczególnych sonetach decyduje o warstwie muzycznej. Jednocześnie wybrane teksty są autorstwa ulubionego przez Twardowskiego Cervantesa. Teksty do trzech sonetów zaczerpnięte są z pewnego starego wydania Don Kichota, poprzedzonego wstępem, zawierającym kilkanaście sonetów.

Trzy etiudy - kaprysy na skrzypce solo, jakkolwiek powstały w r. 1992, dość długo czekały na swoje prawykonanie. Nie do końca bowiem kompozytor miał wykonawczą koncepcję drugiej etiudy z jej zmiennym, kapryśnym nastrojem. Dopiero po kilku latach udało się nadać jej postać dialogu - zderzenia se sobą przeciwstawnych fraz. Reszty dokonał Andrzej Gębski opracowując utwór od strony wykonawczej. Pierwsza publiczna prezentacja utworu miała miejsce w Warszawie, 13 grudnia 2005 roku. Utwór dedykowany jest młodym, polskim skrzypkom, których talent i umiejętności pozwolą nadać tym miniaturom należyty i przekonujący artystycznie kształt.

Niniejsze wydanie utworu chóralnego jest wydaniem w formie partytury studyjnej i nie upoważnia do kopiowania i sporządzania głosów wykonawczych.

Wokaliza na 3-głosowy chór żeński.
Niniejsze wydanie utworu chóralnego jest wydaniem w formie partytury studyjnej i nie upoważnia do kopiowania i sporządzania głosów wykonawczych.

Lista utworów:
Exulate, Jubilate (Twardowski Romuald)