Do Moniki L

Publikacja z serii biblioteki Emilio Pujola, tym razem zawiera utwór "Le Tambourin" skomponowany przez J. Ph. Rameau. Rameau to francuski kompozytor i teoretyk, syn organisty. Dzieła sceniczne Rameau obejmują tragedie liryczne, opery, balety, komedie operowe, balety heroiczne. Rameau stworzył teoretyczne podstawy harmoniki funkcyjnej ( klasycznej i romantycznej ), jest pierwszym wielkim teoretykiem systemu dur-moll.

Do kompozycji, które zachowały swoją pierwotną świeżość i potrafiły przezwyciężyć najzaciętszego wroga - czas, należy, niewątpliwie Andaluza. Utwór ten odznacza się przede wszystkim pomysłowością melodyki i harmoniki (charakterystyczne wahanie pomiędzy e-moll a E-dur), żywością faktury, polegającej na przemiennym akompaniamencie, rozmachem rytmicznym i doskonałym zaokrągleniem formalnym.

Journey Variations powstały w roku 1999 w wyniku fascynacji kompozytora francuskim impresjonizmem, a w szczególności twórczością Francisa Poulenca i jego suitą Les Soirées de Nazelles. Temat główny „narodził się” w czasie podróży – stąd tytuł „journey”. W formie są to typowe wariacje neoklasyczne obejmujące wstęp, przedstawienie tematu, kontrastowe wariacje oraz efektowny finał. Jednak język melodyki i harmoniki jest tu jak najbardziej impresjonistyczny. Kompozytor postrzega ten utwór jako swoisty eksperyment, w którym: „autonomia ruchu melodycznego zanika na korzyść (…) przemienności harmoniczno-melodycznej”. Utwór został napisany z wyczuciem możliwości technicznych gitary, dlatego z powodzeniem może być wykonywany zarówno przez uczniów średnich szkół muzycznych jak i, ze względu na wysokie walory artystyczne, włączony do repertuaru studentów akademii muzycznych oraz koncertujących wirtuozów gitary. Utwór dedykowany jest polskiemu gitarzyście – Michałowi Danielowi Bąkowi, który dokonał pierwszego płytowego nagrania Journey Variations.

W „Sonacie II” znajdą coś dla siebie zarówno mocno przywiązani do harmoniki, metrorytmiki jak i rozwiązań fakturalnych literatury, z której instrument bezpośrednio wyrasta, jak i poszukujący innej optyki, dającej okazję do ponownych odkryć niosących za sobą zupełnie nową przygodę z instrumentem.

Fantazja na organy Jana Rybarskiego jest utworem wielkich emocji. Jego romantyczna dramaturgia wprowadza słuchacza w stan głębokich przeżyć. Dzieło jest monumentalne, a jego budowa przypomina jednoczęściową sonatę z fugą w środkowym fragmencie. Aranżacja wymaga organów mających minimum 16-18 głosów na dwóch manuałach. Mimo szybkich pasaży i czasem nieprostej harmonii utwór, choć wymaga bardzo dużo ćwiczenia, gra się wygodnie. Autor, jako praktykujący organista, korzysta z trudnych elementów technicznych, nad którymi doskonale panuje. Proporcja „tradycyjnej” i „nowoczesnej” harmoniki jest idealna, to znaczy dobrze podporządkowana dramaturgii utworu. Głównym elementem formotwórczym jest rytm, który – jak mówi sam autor – inspiruje, każe się otworzyć zarówno wykonawcy, jak i odbiorcy.
Struktura Fantazji nasuwa skojarzenie z przebiegiem życia ludzkiego, z historią filmową, która pozornie dla każdego jest inna, lecz niesie jedną, wspólną dla wszystkich prawdę: by pokonać trudności, trzeba zaufać Bogu.

Szilveszter Rosztetter