Czas przestrzeń rytm. Wykłady lubelskie
Demska-Trębacz Mieczysława

Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest rytm i różne aspekty tego fenomenu, ujawnione w refleksji teoretycznej przedstawicieli różnych nauk szczegółowych i praktyków sztuki. Wtajemniczeni świadomi są tego, że rytmologiczna tradycja myślowa jest długa i w naukach o sztuce ciągle obecna. Zrodziło ją zapewne zdziwienie, chęć zastąpienia niewiedzy wiedzą, pragnienie lepszego zrozumienia rzeczywistości artystycznej i zbliżenia się do prawdy o rytmie. Przez stulecia nagromadziła się rozległa refleksja, a każde nowe dociekania zawierają w sobie wiele wcześniejszych prób rozwikłania zagadek rytmu. Wobec polifoniczności tej ogromnej wiedzy każdy badacz staje przed koniecznością wyboru. [...] Książka ta jest poniekąd wynikiem chęci upowszechnienia rodzimego dorobku rytmologicznego, a przede wszystkim przeświadczenia, że kwestie porządkowania ruchu w dziele sztuki nie należą dzisiaj do priorytetowych w edukacji artystycznej. Tymczasem znajomość tej wiedzy teoretycznej ma wymiar praktyczny: przydatna ona być może kompozytorowi, dyrygentowi, instrumentaliście, tancerzowi, choreografowi, muzykologowi, pedagogowi... Zakres wiedzy rytmologicznej zapisanej na kartach niniejszej książki jest to przede wszystkim wprowadzeniem w arkana rytmicznego sytemu klasycznego. Skoncentrowanie się na problemach systemu, zwanego też izometrycznym, ma pewne uzasadnienie: jest to najbardziej zracjonalizowana koncepcja rytmu muzycznego, która dopracowała się systematycznej teorii, zasad, norm, reguł porządkowania materii dźwiękowej. Mamy nadzieję, że spojrzenie wstecz na dorobek mistrzów rytmiki okaże się interesujące dla Czytelnika. Dotychczasowe ustalenia nie są ostateczne i dlatego mogą stanowić wsparcie w indywidualnych dociekaniach i myślowym zmaganiu się z tajemnicami rytmu.