Kołodziej Piotr

Prezentowane w niniejszym zeszycie cztery kompozycje Maadera, w rękopisach muzycznych i katalogach jasnogórskich określane terminami „aria”, w tym wypadku oznaczają nie tylko utwory pisane na głos solowy, ale także na duet lub tercet głosów solowych z towarzyszeniem instrumentalnym, komponowane do tekstów nieliturgicznych. W praktyce mogły jednak wchodzić w przebieg liturgii (na przykład w ramach mszy), występować zamiast graduału, offertorium czy komunii. Arie o opisanej powyżej obsadzie stanowiły istotną część repertuaru kapeli paulińskiej od około połowy wieku XVIII do pierwszych lat następnego stulecia.
Arie Maadera należą do jego najambitniejszych kompozycji. Ich głównym walorem jest melodyka, pełniąca podstawową rolę formotwórczą, pełna rozmachu, szeroko zarysowana, z wyraźnymi punktami kulminacyjnymi. Klasyczny umiar i równowaga ustępują tu miejsca nieoczekiwanym zwrotom i zaburzeniu symetrii fraz, przynosząc skojarzenie z ariami M.J.Żebrowskiego. Odcinki czysto instrumentalne oraz ustępy wokalne, których motywika czerpie z fragmentów instrumentalnych, obfitują w liczne zdobienia. Frazy odznaczają się dość dużym udziałem melizmatów o kształcie obiegników, pochodów skalowych lub rozłożonych trójdźwięków. Drobnonutowa rytmika (mimo powolnych temp) przenikająca całe arie, jest jednym z elementów współtworzących interesującą grę napięć muzycznych. Podkreślają ją również zmiany artykulacji (staccato, legato) i gwałtowne, stosunkowo częste zmiany dynamiki (pianissimo, piano, forte i modice forte). W zakresie techniki w pełni panuje homofonia.